Genk is prachtig om te fietsen, maar niet iedereen kan daar van genieten. Want wat als je niet meer zelfstandig kan of durft fietsen? Heel wat chronisch zieken en ouderen, of mensen met een andere beperking, geraken makkelijk in een isolement omwille van hun verminderde mobiliteit. Het project Samen op de Fiets wil vereenzaming door mobiliteitsarmoede aanpakken. Want fietsen heeft altijd en overal een positief effect. Zeker als dit samen met anderen gebeurt.
‘Samen op de Fiets’ wil alle Genkenaren met een beperkte mobiliteit - door ouderdom, dementie, ziekte, fysische of mentale beperking - kansen bieden om recreatieve ritjes te maken op een aangepaste fiets samen met de partner, een familielid, vriend of een mantelzorger. Leeftijd speelt hierbij geen rol. We willen dus de sociale ongelijkheid die ontstaat door mobiliteitsarmoede aanpakken met een positief, sociaal en duurzaam fietsproject, waardoor we perfect aansluiten bij de uitgangspunten en doelstellingen van Burgerbudget Genk.
Via het project ‘Samen op de Fiets’ verruimen we letterlijk de kijk op Genk voor minder-mobiele mensen. Dankzij de elektrische trapondersteuning van onze fietsen is er immers een grote actieradius. De passagiers, die zelf niet hoeven te trappen, komen op plekken waar zij anders niet meer geraken, die ze misschien herkennen van vroeger of juist niet meer omdat er zoveel veranderd is. Dit leidt ongetwijfeld tot leuke reacties en boeiende gesprekjes, ook met de fietspiloot. Wij geloven ook dat samen op de fiets zitten een ongelooflijke boost geeft aan het mentale en fysieke welbevinden van zowel de minder-mobiele passagier als de begeleider die ernaast zit! Afstand is niet de norm. Onderweg samen genieten van de wind in de haren, de omgeving en van elkaar: dat is het belangrijkst. Daarom is traag rijden de regel. Het samen fietsen kan nog versterkt worden als er andere fietsers meefietsen. Fietsplezier voor iedereen, ook voor de fietspiloten, staat voorop!
Het uitbouwen van een netwerk van enthousiaste en geëngageerde vrijwilligers is essentieel voor de uitrol van het project Samen op de Fiets. Onze vrijwillige fietspiloten zijn dan ook de ambassadeurs van ons project. Dankzij hen komen onze fietsen regelmatig in het Genkse straatbeeld en bieden ze mensen die omwille van een beperking niet meer op een traditionele fiets kunnen, opnieuw fietsplezier! Dit kan volgens ons van Genk een meer inclusieve en toegankelijke fietsstad maken, wat ook een meerwaarde kan zijn voor het toerisme in Genk.
Op basis van de ervaringen gedurende de twee projectjaren van Burgerbudget hopen we te kunnen evolueren naar een verankering van dit project in Genk, met als doel Samen stad maken. Deze fietsen zijn, voor zover we konden nagaan, op dit ogenblik nog niet in Genk te huur of in gebruik zoals in ons project. Het zou mooi zijn als bijvoorbeeld de dienstencentra of woonzorgcentra ook dergelijke fietsen kunnen inzetten zoals dat meestal het geval is bij gelijkaardige initiatieven buiten Genk.
Wij sluiten ons aan bij de missie en visie van Fietsen Zonder Leeftijd (Vlaanderen) en Cycling Without Age (Wereldwijd). Het is volgens ons ideaal als het lokale beleid het verwerven van deze fietsen, die heel duur zijn, wil faciliteren, zodat men zich niet moet gaan bezighouden met fondsenwerving om fietsen aan te kopen. Ook willen wij, samen met bevoegde diensten van Stad Genk en partners zoals Mobiel 21 en de Fietsersbond helpen ijveren voor een inclusief fietsbeleid, met onder andere een aanpassing van de wegcode voor het soort fietsen dat wij inzetten en die steeds meer gebruikt worden.
Na heel wat overleg en afwegingen in verband met budgetten en risico's, werd na de goedkering van ons Burgerbudgetproject, gekozen voor de oprichting van een vereniging met rechtspersoonlijkheid. In november 2021 werd Samen op de Fiets vzw een feit! Het vzw-statuut houdt een aantal verplichtingen in en dit zowel op juridisch, boekhoudkundig als fiscaal vlak. Maar gelukkig zijn we met 4 bestuurders die hier met veel energie en gedrevenheid hun schouders onder zetten!
Wij kiezen voor comfortabele aangepaste fietsen met elektrische trapondersteuning, die speciaal gemaakt zijn om samen te fietsen. We starten met riksjafietsen type Chat. In een latere fase voorzien we ook de aanschaf van een duo-fiets, type Fun-2-Go. Deze fietsen beschouwen we als een sociaal instrument dat mensen actief én recreatief samenbrengt.
Deze fietsen zijn heel duur in aanschaf, zeker voor occasioneel gebruik. De fietsen zijn van degelijke kwaliteit en zijn vele jaren bruikbaar mits goed gebruik en onderhoud. Om die reden worden onze fietsen niet verhuurd, maar altijd bestuurd door een opgeleide fietsvrijwilliger. Het project valt of staat met onze fietspiloten. Zij staan enerzijds garant voor veilige en aangename ritten met onze kwetsbare passagier(s). Belangrijk is dat de passagiers zich veilig en comfortabel voelen. Anderzijds dragen zij mee zorg voor de fietsen en het bijhorende materiaal.
Ritten maken met passagiers is alleen mogelijk dankzij een netwerk van enthousiaste vrijwilligers: niet alleen fietspiloten, maar ook iemand die de rittenplanning maakt en coördineert, voor logistieke steun, enzovoort. Nieuwe vrijwilligers zijn ten allen tijde welkom! De organisatie van de ritten én de vrijwilligerswerking zijn belangrijke pijlers van Samen op de Fiets.
In ons opstartjaar bieden we de ritten gratis aan en alleen als minstens één passagier een inwoner is van Genk. Het gaat in deze fase immers over een Burgerbudgetproject dat wordt gefinancierd met centen van de Genkse belastingbetaler. Na het eerste fietsseizoen, dat loopt tot einde oktober, zullen we ons project evalueren en bijsturen waar nodig, ook budgettair.
Een centraal gelegen, vlot toegankelijke en veilige fietsenstalling, gelegen kortbij het vertrek en aankomstpunt van onze fietsritten met passagiers, is een must. Onze huidige uitvalsbasis op de Welzijnscampus Portavida te Genk is ideaal gelegen. Onze fietsritten starten en eindigen voor de ingang van het Grand Kaffee Portavida aan WZC Toermalien. Hier hebben we directe aansluiting op de mooie fietspaden naar groene locaties in Genk.
Geen Samen op de Fiets zonder vrijwilligers! Wij kunnen heel wat hulp gebruiken. Wil jij weten op welke soorten vrijwilligers wij graag beroep doen? Zeker omdat we op termijn nog extra fietsen gaan inzetten, willen wij meer fietsvrijwilligers aantrekken en opleiden. Wat heb je eraan om fietspiloot te zijn? En wat wordt er precies verwacht? Je leest er alles over via de link hieronder.
'Toen ik in januari 2021 over het Burgerbudget hoorde, hoefde ik niet lang na te denken. Mijn droom om mensen met een beperkte mobiliteit terug op de fiets te krijgen kon een concrete uitdaging worden. Dankzij het toegewezen burgerbudget zet ik nu als voorzitter van de VZW Samen op de Fiets mijn schouders onder dit project. Gelukkig kan ik rekenen op sterke medebestuurders die de kar helpen trekken. Het doet deugd om te zien hoe enthousiast onze fietspiloten zijn maar ook onze minder-mobiele (test)passagiers. Ik kijk alvast uit naar ons eerste fietsseizoen!'
'Als jonggepensioneerde zet ik mij graag in als vrijwilliger. Toen mijn echtgenoot Gie met het idee van Samen op de Fiets op de proppen kwam, was ik zelf ook al snel enthousiast. Ik kon het niet laten om zijn idee mee te helpen vormgeven. Zowel bij de voorbereiding als bij de concrete uitrol komt heel wat administratief werk kijken! Dat is belangrijk werk achter de schermen - en vaak voor het scherm. Dit soort vrijwilligerswerk doe ik graag! Het is een prachtig project dat ongetwijfeld nog zal groeien in Genk.'
'Toen mij de vraag werd gesteld om mee te denken over het project Samen op de Fiets, heb ik geen minuut getwijfeld. Ik heb zelf een mobiele beperking maar dat houdt me niet tegen om mijn steentje bij te dragen als bestuurder van de VZW . Mij hiervoor kunnen inzetten ten dienste van de medeburgers, dat geeft me voldoening. Mijn ervaringen als bestuursvrijwilliger bij Samana komen goed van pas. Het project is een mooie uitdaging om mensen naar buiten te lokken en aan te sporen om samen iets leuks te doen, om anderen te ontmoeten '.
'In mijn beroepsloopbaan was ik dagelijks bezig met het verwerken van grote hoeveelheden facturen en boekhouding. Toen deed ik dat graag. Nu ben ik in mijn vrije tijd liefst buiten met onze hond, maar geniet ik ook van vrijwilligerswerk ten behoeve van kwetsbare mensen, zoals bij Samana. Ik vind het een hele eer dat ik de financiën van Samen op de Fiets mag bijhouden en de boekhouding mag doen. Ik ben steeds meer gemotiveerd om mij als bestuurder in te zetten voor de goede gang van zaken in Samen op de Fiets vzw. '